In de ouderenzorg is een onderzoek van Nieuwsuur naar de richtlijnen in de coronacrisis verricht. De Vereniging van Verpleegkundigen en Verzorgenden en branchevereniging ZorgthuisNL zeggen achteraf  spijt te hebben van het volgen van de RIVM-richtlijnen. Dit vind ik een nogal heftig statement.
Personeelsleden menen ouderen besmet te hebben, doordat geen beschermende middelen zoals mondmaskers gedragen zijn. Veel medewerkers zijn zelf ook ziek geworden en ondervinden gezondheidsproblemen. In de periode maart-mei 2020 zijn in instellingen voor langdurige zorg ruim 5.000 meer mensen overleden, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit.
Dat de zorgkoepels nu nadenken over eigen richtlijnen en preventieve maatregelen is dus niet vreemd na de rampspoed van de afgelopen maanden. Huisarts Walter Schrader had al eerder gewaarschuwd voor besmetting van kwetsbare ouderen, o.a. in een open brief. Beschermende kleding was volgens de RIVM-richtlijnen echter niet nodig.

Heel lang raadde het RIVM preventief gebruik van mondmaskers in de ouderenzorg steeds af. Het was "niet nodig" en vanwege de schaarste ook "niet gewenst", volgens het Outbreak Management Team (OMT). Medewerkers in verpleeghuizen droegen daarom mondmaskers alleen op afdelingen waar corona was geconstateerd. Op “schone” afdelingen werkte het personeel zonder bescherming. Destijds was het opvallend dat andere landen zoals bijvoorbeeld Duitsland veel strengere regels hanteerden. Het aantal besmettingen en overlijdens nam in de verpleeghuissector sterk toe. De RIVM-richtlijnen veranderden niet.
Nu lijkt men vanuit de overheid heel langzaam schoorvoetend terug te komen op het eerdere standpunt. Denk aan het openbaar vervoer. Een vreemde gespannen sfeer is gecreëerd rond het breder gebruik van mondmaskers in Nederland. Ik begrijp nog steeds niet waarom.

Minister-president Rutte was op zondag  12 juli 2020 te gast bij Op1. O.a. zijn er beelden van het eerst afraden van het mondkapje tot aan het laatst invoeren in het openbaar vervoer en het vliegtuig. Rutte noemt deze draai “verwarrend”, in mijn beleving een fiks understatement.
Mondmaskers zijn tijdens de crisis vanuit de overheid zelfs als een vorm van schijnveiligheid bestempeld. Gelukkig is Rutte tot inzicht gekomen, dat schijnveiligheid te stellig is en niet het goede woord is. Een mondkapje biedt wel enige extra bescherming volgens Rutte nu.
In Rutte’s beleving is er nooit een tekort aan niet-medische mondkapjes geweest. Waarom de niet-medische mondkapjes dan toch zo lang ontraden zijn, blijft ook na dit interview in nevelen gehuld. Misschien dat het aangekondigde onafhankelijke onderzoek achteraf de noodzakelijke helderheid zal geven. Beter laat dan nooit. Het verandert niets aan de vreselijke zaken die in de ouderenzorg gebeurd zijn, maar we kunnen er wel van leren. Hopelijk gaat iedereen de evaluatie met open vizier in los van de aanstaande politieke verkiezingen.